Seguindo a nosa campaña 2013 Libre é a miña alma, e libre é o meu pensamento…, de difusión e valoración das nosas escritoras, chegamos a abril, un mes moi especial para a nosa homenaxeada Aurora Marco, que como sabedes non para de recuperar historias de mulleres, de darlles voz ás silenciadas, ás esquecidas, ás represaliadas. Deixámosvos co marabilloso texto que nos enviou para a Axenda Feminista 2013 sobre Escritoras Galegas.
Escribir forma parte da miña vida. Síntoo como unha necesidade e como un compromiso coa Terra e coa lingua. Xa pasaron moitos anos desde que me debrucei sobre un papel en branco, na altura en que estudaba Filosofía e Letras en Compostela. Na miña xuventude escribín narrativa –e algún conto viu a luz– e nalgúns momentos da miña vida poesía, non para ser publicada. Mais o xénero en que mellor me sinto é o ensaio. Escribín sobre temas lingüísticos e literarios, sobre diferentes autoras e autores mais, desde hai anos, estou centrada en recuperar historias de vida de mulleres galegas –nomeadamente das represaliadas–, para deitar luz sobre o noso pasado, para visibilizar traxectorias femininas que marcaron os meus pasos e, moitas, ficaron gravadas a lume no meu corazón. Ao recuperar as súas biografías estou tamén recoñecéndolles autoridade, entendendo o termo como unha ollada de recoñecemento, como o pago dunha débeda simbólica coas predecesoras, con aquelas que me iluminaron co seu traballo, coas súas actitudes e valores, coas súas palabras de muller.
Isto de escribir ou falar sobre outras mulleres é un exercicio moi saudábel. Durante moito tempo fixérono por nós, fomos mulleres escritas, faladas. Continuar coa ruptura do estereotipo de muller silenciosa, que nos transmitiu a tradición patriarcal, é un medio de nos recoñecermos, de mostrarmos o noso mundo social propio, de presentarmos identidades de noso. E cómpre facérmolo nomeando o mundo tal como é, en masculino e en feminino.
Quero seguir escribindo. Quero seguir voando, por acudir a esa imaxe da escritora Hélène Cixous: Voar –di ela– é o xesto propio das mulleres que aprendEmos mil maneiras de pór en práctica esta arte e as súas variadas técnicas, encontrando cando o desexamos pasadizos angostos, segredos, entrecruzados. Xohana Torres ten un verso esclarecedor que enlaza con Cixous: “Liberdade e voo/ son a mesma palabra.”
Voar, navegar –a navegación tamén nos pertence (Xohana Torres dixit)– e regresar ao punto de partida, ás nais simbólicas, como lembrou a filósofa Luisa Muraro. Neste contexto hai un feito para termos presente: a existencia dunha voz poética auroral, a da poeta universal Rosalía de Castro. Eis o meu/o noso punto de partida, o que permite mirar o mundo doutra maneira e configurar a forma de estarmos nel.
Aurora Marco